Tibb

25 İyun

Çində yarasalarda insan üçün təhlükəli iki yeni virus aşkarlanıb

Finss.az - Çin alimləri insan sağlamlığı üçün ciddi təhdid yarada biləcək yeni viruslar aşkarlayıblar.

Yunnan vilayətində aparılan araşdırmalar nəticəsində yarasalarda Nipah və Hendra viruslarına genetik cəhətdən yaxın olan iki yeni Henipavirus növü müəyyən olunub.

Bu nəticələr nüfuzlu PLOS Pathogens elmi jurnalında dərc edilib. Tədqiqat dörd il ərzində Yunnan vilayətinin beş bölgəsində toplanmış on müxtəlif növ yarasanın 142 böyrək nümunəsi əsasında aparılıb. Alimlər yüksək məhsuldarlıqlı DNT sekvensləşdirmə texnologiyalarından istifadə edərək 22 virus aşkarlayıblar ki, onların 20-si elmə ilk dəfə məlum olub.

Ən ciddi narahatlıq doğuran viruslar Henipavirus cinsinə aid olan və əvvəllər insanlarda ölümcül xəstəliklər törətmiş Nipah və Hendra viruslarına oxşar olan iki yeni virusdur. Bu viruslar meyvə ilə qidalanan və insanların yaxınlığında yaşayan yarasalarda aşkarlanıb. Virusların sidik vasitəsilə yayılması ehtimalı, xüsusilə çirklənmiş meyvələr vasitəsilə yoluxma riskini artırır.

Bundan əlavə, araşdırma zamanı alimlər daha bir ibtidai orqanizm — Klossiella yunnanensis və iki bakteriya növü aşkarlayıblar. Onlardan biri — Flavobacterium yunnanensis — elmi ədəbiyyatda ilk dəfə qeydə alınıb.

Tədqiqatçılar bildirirlər ki, bu nəticələr virusların yayılma arealı və potensial zoonoz (heyvandan insana keçən) təhlükələr barədə daha dərin anlayış əldə etməyə imkan verir. Onlar hesab edirlər ki, bu cür tədqiqatlar “infektom” — yəni orqanizmdə mövcud olan bütün patogenlər toplusu — anlayışını genişləndirməklə yanaşı, insanlarla heyvanların sıx yaşadığı ərazilərdə risklərin daha ciddi monitorinqini tələb edir.

Qeyd edək ki, Nipah və Hendra virusları Asiya və Avstraliyada əvvəllər ölümcül epidemiyalara səbəb olmuş və yüksək ölüm faizinə malik viruslar kimi tanınır.