İqlim dəyişikliyi son illərdə qlobal miqyasda ən aktual problemlərdən birinə çevrilmişdir.

Finss.az xəbər verir ki, qlobal temperaturun artması, dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi və ekstremal hava hadisələrinin çoxalması kimi təsirlər, planetimizin gələcəyini ciddi şəkildə təhdid edir. 2023-cü il, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı narahatedici faktların üzə çıxdığı bir dövr kimi yadda qaldı. Bu məqalədə, son iqlim dəyişikliyi xəbərləri, bunun səbəbləri və qlobal miqyasda bu təhlükənin qarşısını almaq üçün atılan addımlar müzakirə olunacaqdır.

Qlobal iqlim dəyişikliklərinin səbəbləri

İqlim dəyişikliyinin əsas səbəbi atmosferdəki karbon dioksid (CO₂) kimi istixana qazlarının artmasıdır. Bu qazlar, günəşdən gələn istiliyi yer səthində saxlayaraq planetin istiliyinin artmasına səbəb olur. Sənaye inqilabından bəri, xüsusilə də fosil yanacaqların yandırılması nəticəsində bu qazların konsentrasiyası xeyli artmışdır. Son onilliklərdə müşahidə olunan qlobal istiləşmə və hava şəraitinin dəyişməsi məhz bu proseslərin nəticəsidir​ (United Nations Press).

2023-2024-cü illərdə iqlim dəyişikliyi üzərindəki əsas müşahidələr

2023-cü ildə qlobal temperatur sənaye öncəsi dövrlə müqayisədə 1,5°C artıma çox yaxınlaşdı. Bu həyəcan verici göstərici, iqlim dəyişikliyinin artıq nəzarət altına alınmalı olduğunu göstərir. Ümumdünya Meteoroloji Təşkilatının hesabatında qeyd olunur ki, bu temperatur artımı dəniz səviyyəsinin sürətli yüksəlməsinə, buzlaqların əriməsinə və qlobal hava şəraitinin ciddi şəkildə dəyişməsinə gətirib çıxarır​ (United Nations Press). Məsələn, 2024-cü ilin iyul ayında qlobal orta temperatur tarixdə ən yüksək səviyyəyə çatdı və bu, dünya üzrə ekstremal hava hadisələrinin sayının artmasına səbəb oldu​ (NOAA NCEI).

Antarktidada dəniz buzunun əhatə dairəsi də rekord səviyyədə aşağı düşmüşdür. Bu, qlobal miqyasda ekosistemlərin stabil olmadığını və ciddi təhdid altında olduğunu göstərir​ (NOAA NCEI).

Qlobal cavab və gələcək perspektivlər

İqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün qlobal səylər artıq intensivləşmişdir. Xüsusilə, bərpa olunan enerji mənbələrinə keçid və karbon emissiyalarının azaldılması istiqamətində addımlar atılır. 2024-cü ildə, dünyada külək və günəş enerjisinin istifadəsi artmağa davam etmişdir və bu, fosil yanacaqlara olan asılılığı azaltmaq üçün vacib bir addım hesab olunur​ (World Economic Forum). Lakin bu cür səylər hələ də kifayət deyil; daha radikal tədbirlər görülməli və qlobal ictimaiyyət iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq üçün birgə hərəkət etməlidir.

Nəticə

İqlim dəyişikliyi müasir dövrün ən böyük təhlükələrindən biri olaraq qalır. Qlobal temperatur artımı, dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi və buzlaqların əriməsi kimi faktlar göstərir ki, iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq üçün dərhal hərəkətə keçmək lazımdır. Dünya liderləri və qlobal cəmiyyətin birgə səyləri ilə, bu təhlükənin qarşısı alınmalı və planetimizin gələcəyi qorunmalıdır.