Bu gün Azərbaycanda neft-qaz sənayesində yüksək texnoloji həllərin tətbiqi və bu sektorun rəqəmsallaşması prioritet istiqamətlərdən biridir. Bu sahədə informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının (İKT) tətbiqi mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun şöbə müdiri, dosent Yadigar İmamverdiyev "İKT-nin vəziyyəti, rəqəmsallaşma bu sektora hansı keyfiyyət dəyişiklikləri gətirə bilər" fikrinə münasibət bildirib.
O, SOCAR-ın rəqəmsallaşdırma konsepsiyasına işarə edərək deyib ki, bu gün Azərbaycanda neft-qaz sənayesinin rəqəmsallaşması istiqamətində böyük işlər görülüb: “Beynəlxalq miqyasda informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının neft-qaz sənayesində tətbiqi hələ ötən əsrin 60-cı illərinə gedib çıxır. İri kompyüterlərin istehsalı ilə bank, hərbi sektorlar ilə yanaşı, neft-qaz şirkətləri də bu texnologiyaların tətbiqində təşəbbüs göstərməyə başladı. Bu onunla əlaqədar idi ki, neft ehtiyatları getdikcə tükənir, neft çıxarılması isə çətinləşirdi. Bu özünü daha bariz formada hasilatın qurudan dənizə keçməsində göstərdi".
Ekspert bildirib ki, Azərbaycanda rəqəmsal texnologiyaların neft-qaz sənayesində tətbiqi elə həmin dövrlərə təsadüf edir.
"Bu gün ölkəmizə yüksək texnologiyalar həm "Əsrin müqaviləsi"nin iştirakçısı olan şirkətlər vasitəsilə, həm də Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) vasitəsilə gətirilir. Buna misal olaraq SOCAR-ın bəzi neft yataqlarında ağıllı neft-mədən konsepsiyasını həyata keçirməsi göstərilə bilər. Burada söhbət real istehsalın virtual analoqundan gedir. Yəni istehsal obyektinin işinin real prosesləri rəqəmsal platformada onlayn rejimdə əks olunur. Son məqsəd isə ondan ibarətdir ki, insansız, məsafədən idarə olunan, qərarlar qəbul etməyə imkan verən texnlogiyaların yeridilməsidir. Yəni həm qərarların qəbulundan, həm də onların icrasının tam avtomatlaşdırılmış sistemlərə keçirilməsindən söhbət gedir. Bu isə öz növbəsində insan faktorunu minumuma endirməklə risklərin azalmasına gətirib çıxarır. Eyni zamanda istehsalın davamlılığı təmin olunur ki, bu da istehsalın həcminin artması ilə nəticələnir. İndi buna demək olar, müəyyən dərəcədə nail olunub", - Y.İmamverdiyev diqqətə çatdırıb.
Onun sözlərinə görə, rəqəmsallaşma sayəsində neftvermə əmsalını 45-50%-ə çatdırmaq mümkün ola bilər: "Bu, neft quyusundakı faktiki ehtiyatın hasilata nisbətini ifadə edən əmsaldır və hazırda bizdə 35% ətrafındadır. Bu əmsalın artırılması istismar olunan quyuların rentabelliyinə birbaşa təsir göstərəcək. Lakin proses təkcə hasilatla yekunlaşmamalıdır və rəqəmsallaşma kəşfiyyatdan tutmuş neftin satışınadək olan bütün həlqələrdə əksini tapmalıdır. SOCAR-ın rəqəmsallaşdırma konsepsiyası yaxın gələcəkdə bunları təmin etməyə imkan verəcək”.