Elm

17 Dekabr

Kosmosda hərəkət üçün antimaddədən istifadə etmək mümkündürmü?

Onsuz da antimaddə nədir? Tamamilə sadə desək: hər hansı digər maddə kimi, antimaddə də atomlardan ibarətdir ki, onlar da öz növbəsində proton və neytronlardan (atomun nüvəsi) və elektronlardan (atomun xarici qabığı) ibarətdir. Ancaq burada "kiçik" bir aydınlıq var: bunlar antiprotonlar, antineytronlar və antielektronlardır. Sonuncular, yeri gəlmişkən, pozitronlar adlanır.

Finss.az xəbər verir ki, antimaddə 1928-ci ildə proqnozlaşdırıldı və ilk dəfə 1932-ci ildə kəşf edildi. Bu antihissəciklər uyğun olduqları hissəciklərlə eyni kütlə və digər xüsusiyyətlərə malikdirlər. Ancaq - əks elektrik yükü var.

Mütəxəssislərin izah etdiyi kimi, antimaddə müstəsna enerji potensialına malikdir. Deməli, məhvetmə zamanı və ya daha sadə desək, adi maddə ilə toqquşduqda, qamma radiasiya və yüksək enerjili hissəciklər də daxil olmaqla, böyük miqdarda enerji buraxır. Bu, analitiklərin fikrincə, onu kosmik gəmiləri işıq sürətinə yaxın sürətlə hərəkət etdirə bilən hərəkətverici sistemlərin yaradılması üçün mümkün namizəd edir.

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan son araşdırma antimaddə mühərriklərinin böyük potensialını vurğulayır. Məqalədə deyildiyi kimi, bir qram antihidrogen nəzəri olaraq 23 kosmik gəminin enerji ekvivalentini təmin edə bilər. Ancaq mütəxəssislərin fikrincə, antimaddə istehsal etmək və saxlamaq olduqca çətindir. Məsələn, bir qram antimaddə 25 milyon kVt/saat enerji tələb edir və 4 milyon dollardan çox xərc tələb edir. Bundan əlavə, antimaddə ətrafdakı maddə ilə təmasda olmamaq üçün mürəkkəb elektromaqnit tələlərində olmalıdır. İndiyə qədər elm adamları yalnız bir neçə antimaddə atomunu, sonra isə çox qısa müddətə saxlaya biliblər.

Bütün çətinliklərə baxmayaraq, antimaddə tədqiqatlarına maraq artır. Nəşrin məlumatına görə, hazırda bu mövzuda hər il təxminən 100-125 elmi məqalə dərc olunur ki, bu da 2000-ci illərin əvvəllərində ildə 25 məqalədən xeyli artıqdır. Bununla belə, yüksək xərclər və uzunmüddətli perspektivlər səbəbindən tədqiqatlar məhdud olaraq qalır. Antimaddə mühərriklərinin yaradılması uzaq gələcək kimi qalsa da, bir insan həyatı ərzində ulduzlararası səyahət ideyası alimləri və tədqiqatçıları ruhlandırmaqda davam edir.

Kaira Agayeva 

Finss.az