Elm

05 Dekabr

Nəhəng asteroidin Sibirə dəyməsinin nəticələri qiymətləndirilib

Finss.az xəbər verir ki, fəlakətli hadisələr təxminən 35,65 milyon il əvvəl baş verib. Sonra Yerə iki böyük asteroid düşdü. Tədqiqatçıların fikrincə, onların hər birinin diametri bir neçə kilometrə çatmışdır.

Ən böyüyü, təxminən 66 milyon il əvvəl Yerə düşdüyü və əsas qurbanları dinozavrlar olan yox olma hadisəsinə səbəb olduğu güman edilən asteroid idi.

Ümumi qəbul edilən nəzəriyyə odur ki, qədim kərtənkələlər asteroidin təsirindən deyil, bu təsirə səbəb olan iqlim nəticələrindən yox olublar. Yeni tədqiqat həmçinin təsirlərin təsirlərini qiymətləndirib. Asteroidlər təxminən 25 min illik fasilələrlə Yerə çırpılır. Onların düşməsi qorunmuş zərbə kraterləri ilə sübut olunur. Beləliklə, diametri təxminən 100 kilometr olan Popigai krateri Rusiyada, Sibirdə yerləşir. Alimlərin fikrincə, onu ölçüsü 5 ilə 8 kilometr arasında dəyişən asteroid buraxıb.

Ölçüsü 3-5 kilometr olan ikinci asteroid müasir Amerika Birləşmiş Ştatlarının ərazisinə düşdü; o, Chesapeake körfəzində təxminən 40-85 kilometr diametrli bir krater buraxdı. Yeri gəlmişkən, bunlar asteroidlərin təsirindən yaranan Yer kürəsində məlum olan dördüncü və beşinci ən böyük zərbə kraterləridir. Tədqiqat, təəccüblüdür ki, asteroidlərin təsirindən sonrakı 150.000 il ərzində uzunmüddətli iqlim dəyişikliyinə dair heç bir dəlil tapmadı.

Elm adamları o dövrə aid kiçik dəniz canlılarının fosillərində qorunan silisium damlacıqlarını və izotoplarını tədqiq edərək bu qənaətə gəliblər. Ümumilikdə tədqiqatda yaşı 35,5 ilə 35,9 milyon il arasında dəyişən təkhüceyrəli orqanizmlərin 1500-dən çox fosili araşdırılıb.

İzotop analizi göstərdi ki, o dövrdə dəniz suları isti idi, yəni təsirlər qlobal soyutmaya səbəb olmadı.

Kaira Agayeva 

Finss.az