DÜNYA

09 Dekabr

Qədim sürünənlərin yeni növləri aşkar edilib

Təbiət Tarixi Muzeyi, Şotlandiya Milli Muzeyləri, Aberdin Universiteti və Kembric Universitetinin alimləri Threordatoth chasmatos adlı qədim sürünənlərin yeni növünü aşkar ediblər.

Finss.az xəbər verir ki, bu barədə araşdırma Papers in Paleontology jurnalında dərc olunub.
Threordatoth chasmatos, son Permdən Trias dövrünə qədər yaşamış kiçik kərtənkələbənzər sürünənlər olan prokolofonidlər qrupuna aiddir. Bu sürünənlər başlarındakı sümüklü sünbüllər və bədənlərində mümkün zirehlər kimi unikal xüsusiyyətləri ilə fərqlənirdilər. Yeni növ üç nöqtəli qeyri-adi dişləri ilə seçilir ki, bu da adında əks olunur və bu, köhnə ingilis dilindən tərcümədə "üçbucaqlı dişlər" kimi tərcümə olunur. Fosilləri öyrənmək üçün qaya çöküntülərini çıxarmaq üçün zəif turşunun istifadəsi və sonrakı CT taraması da daxil olmaqla diqqətli bir emal texnikasından istifadə edilmişdir. Bu yanaşma tədqiqatçılara sümüklərin anatomik xüsusiyyətlərini, o cümlədən onların unikal strukturunu və nəzərdə tutulan funksionallığını ətraflı öyrənməyə imkan verdi.

Müəyyən edilmişdir ki, Threordatoth chasmatos-un çənələri birləşmir, lakin çeynəmə zamanı elastiklik və şok udma təmin edən bağlarla bağlanır. Alimlər həmçinin çənənin hər tərəfində dişlərin sayının dördə qədər azaldığını qeyd ediblər ki, bu da Son Trias prokolofonidləri üçün rekorddur. Üstəlik, hər dişin sərt bitki qidalarını emal etməyə imkan verən üç nöqtəsi var idi.
Diş minasının sonrakı təhlili onun əhəmiyyətli qalınlığını göstərdi ki, bu da növlərin bitki qidalanması üzrə ixtisaslaşması haqqında fərziyyəni təsdiqləyir. Bu, Trias dövründə daha dar qida ixtisaslaşmasına keçən prokolofonidlərin təkamülünün ümumi tendensiyasına uyğundur.

Kaira Agayeva 

Finss.az