Mövzunu "Business Service Centre” şirkətinin maliyyə-mühasibatlıq işləri üzrə baş mütəxəssisi Fuad Heydərli şərh edir:

"Vergi Məcəlləsinin 70.2-1-ci maddəsi vergi orqanları tərəfindən vergi ödəyicilərinə sənədlərin və onların surətlərinin göndərilməsi qaydasını müəyyən edir. Bu maddə vergi ödəyicisinin hüquqlarının qorunması, məlumatların düzgün və vaxtında verilməsi məqsədini güdür. Həmçinin, bu qaydalar vergi ödəyiciləri ilə vergi orqanları arasında daha şəffaf və effektiv əlaqə qurulmasını təmin edir.

Vergi Məcəlləsinin 70.2-1-ci maddəsinə əsasən, sənədlər (onların surətləri) vergi orqanı tərəfindən vergi ödəyicisinə aşağıdakı formalardan birinə uyğun göndərildiyi halda (verildikdə), lazımi qaydada çatdırılmış sayılır:

1. Vergi ödəyicisinə (onun səlahiyyətli nümayəndəsinə) şəxsən verildikdə – şəxsən verildiyi gün;

2. Poçt rabitəsi vasitəsilə vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxsin dövlət qeydiyyatı haqqında sənədlərində və ya vergi ödəyicisi olan fiziki şəxsin uçot sənədlərində sonuncu ünvan kimi qeyd olunmuş ünvanına göndərildikdə – poçta təqdim edildiyi gündən 5 iş günü keçdikdən sonra;

3. Elektron üsulla elektron kabinetinə göndərildikdə – elektron üsulla göndərildiyi gündən 3 iş günü keçdikdən sonra.

Vergi orqanı tərəfindən vergi ödəyicisinə göndəriləcək sənədin poçtla göndərilməsi halında, həmin sənəd poçt orqanı tərəfindən müəyyən olunmuş müddət ərzində vergi ödəyicisinə çatdırılmalıdır. Poçt xidməti göstərən orqan sənədin çatdırılmasını təsdiq edən sənəd (poçt markası) təqdim edir ki, bu da vergi ödəyicisinə sənədin vaxtında əldə olunmasına zəmanət verir.

Misal 1: Vergi orqanı vergi ödəyicisinə vergi borcu ilə bağlı xəbərdarlıq bildirişi göndərir. Poçt xidmətinə sənədin vergi ödəyicisinə çatdırılmasından sonra sənədin qəbul edilməsi haqqında təsdiq verilir. Bu zaman vergi ödəyicisi həmin bildirişin surətini alır.

Vergi orqanı sənədləri vergi ödəyicisinə elektron şəkildə göndərirsə, sənəd dərhal vergi ödəyicisinin elektron poçtuna və ya müvafiq elektron portalda yerləşdirilərək ona təqdim olunur. Vergi ödəyicisi bu sənədi qəbul etdiyini elektron şəkildə təsdiq edir. Elektron sənədlərin göndərilməsi vergi ödəyicisinin məlumatlara daha sürətli və asan çıxışını təmin edir.

Misal 2: Vergi orqanı vergi ödəyicisinə vergi bəyannaməsinin vaxtında təqdim edilməməsi haqqında xəbərdarlıq məktubu göndərir. Bu xəbərdarlıq məktubu vergi ödəyicisinin qeydiyyatda olduğu elektron xidmət portalına göndərilir. Vergi ödəyicisi həmin məktubu orada görür və məktubun qəbul olunduğunu təsdiq edir.

Vergi orqanı tərəfindən əgər hansısa bir sənədin orijinalını göndərmək çətin və ya mümkün deyilsə, ona həmin sənədin surəti göndərilə bilər. Bu zaman vergi ödəyicisinə sənədin surəti təqdim edilir və bu surət orijinal sənədin hüquqi gücünü daşıyır.

Misal 3: Vergi orqanı vergi ödəyicisinə müvafiq vergi borcu ilə bağlı sənədin surətini göndərir. Əsl sənəd vergi ödəyicisinə fiziki şəkildə təqdim olunmur, ancaq sənədin surəti vergi ödəyicisinin məlumatlandırılması məqsədini daşıyır.

Vergi orqanı tərəfindən göndərilən sənədlər vergi ödəyicisinin məlumatlarının qorunmasını təmin etmək üçün müəyyən təhlükəsizlik tədbirləri ilə qorunur. Elektron sənədlər şifrələmə metodları ilə qorunur ki, yalnız müvafiq şəxs həmin sənədi görə və istifadə edə bilsin. Poçt vasitəsilə göndərilən sənədlər də etibarlı şəkildə çatdırılır. Həmçinin, vergi ödəyicisi, sənədin göndərildiyi barədə məlumatı mühafizə olunan qeydiyyatlı poçt vasitəsilə alır ki, bu da sənədin düzgün çatdırıldığını təsdiqləyir.

Yekunda onu qeyd etmək istərdik ki, Vergi Məcəlləsinin 70.2-1-ci maddəsi vergi ödəyicilərinə göndərilən sənədlərin düzgün və vaxtında verilməsi üçün ciddi qaydaları müəyyən edir. Bu maddə vergi ödəyicilərinin hüquqlarının qorunmasını təmin edir və vergi orqanı ilə əlaqə proseslərini şəffaflaşdırır. Bu qaydalar, həmçinin, vergi ödəyicilərinin verilən sənədlərə vaxtında və düzgün cavab vermələrini asanlaşdırır."

©vergiler.az