Estoniyanın erkən təhsil sistemi gənc uşaqların inkişafının təmin edilməsində bariz bir nümunədir. Bağçalar uşaqlara qayğı və nəzarət ilə yanaşı, təhsildə müvəffəqiyyət əldə etmələri üçün şəraitin yaradılmasında mühüm bir rol oynayırlar. Onlar uşaqlara inteqrasiya olunmuş öyrənmə təcrübəsi yaradan ixtisaslı müəllimlərin rəhbərlik etdiyi oyunlarda iştirak etməyə imkan verməklə unikal tarazlıq təmin edir.
Bu yanaşma, fənləri bir biri ilə birləşdirməyə imkan verir - riyaziyyatı ətraf mühitlə, dili incəsənətlə, nitqi isə müxtəlif normalarla. Ən azı bakalavr dərəcəsi olan uşaq bağçası müəllimləri təhsil şəraitinin uyğunlaşdırılmasında, uşağın fərdi inkişafının izlənilməsində, uşaqların maraqlarına və əhval-ruhiyyələrinə uyğun tədbirlərin tənzimlənməsində sərbəstlikdən istifadə edirlər.
Estoniyanın məktəbəqədər təhsilində yaradıcılığın, azadlığın və ətraf aləmin dərin anlayışının inkişafına xüsusi diqqət yetirilir. Bu təhsil sistemi oyunların, öyrənmə və texnoloji innovasiyaların ahəngdar qarışığı vasitəsilə uşağın hərtərəfli inkişafına üstünlük verir.
ProgeTiger: Estoniyanın məktəbəqədər müəssisələrində texniki savadlılığın artırılması
2012-ci ildə Estoniyada məktəbəqədər səviyyədən orta məktəbə qədər texnoloji savadlılığa yönəlmiş ProgeTiger proqramı başlanılıb. Proqram, məktəbəqədər təhsil alan uşaqlar üçün robototexnika, proqramlaşdırma və “Steam” fənləri bacarıqlarını təqdim edir, problemlərin həllini və tənqidi düşünməyə köməklik edir.
Eyni zamanda, texnologiyanı məktəbəqədər təhsil sisteminə inteqrasiya etmək üçün müəllimlərə təlim və metodlar təqdim edir. Müəllimlər interaktiv öyrənmə üçün Qobo, mTiny, Blue-Bot, Matata Lab, LEGO WeDo Set kimi platformalardan və kodlaşdırma proqramları/tətbiqləri olan planşetlərdən istifadə edirlər.
ProgeTiger, maraq və texnoloji bacarıqları inkişaf etdirməklə uşaqları hazırlamaq məqsədi daşıyır. Texnologiyaya əsaslanan dünyaya fəal töhfə verən bir nəslin formalaşmasına yönəlmiş maraqlı fəaliyyətlər təqdim edir. Estoniyada məktəbəqədər təhsil alan uşaqlar texnologiya ilə əyləncəli fəaliyyətlər vasitəsilə tanış olurlar.
Estoniyanın “EdTech” inqilabı: Dövlət və özəl sektorlar arasında məktəbəqədər təhsil sahəsində əməkdaşlığın qurulması
Məktəbəqədər təhsildə innovasiyaları tətbiq edən altı aparıcı Estoniya EdTech şirkətinin qısa icmalı:
ELIIS – Uşaq bağçalarının idarə edilməsinin sadələşdirilməsi
ELIIS, müəllimlərə dərslərin planlaşdırılması, akademik performansın monitorinqi, davamiyyətin izlənməsi və müxtəlif vasitələrə giriş üçün mərkəzləşdirilmiş bir platforma təklif edərək uşaq bağçasının idarə edilməsini rəqəmsallaşdırır. Estoniya, Latviya, Litva, Polşa və Almaniyada geniş istifadə olunan ELİİS müəllimlər üçün tədris proseslərini asanlaşdırır.
ALPA Kids – Oyun vasitəsilə interaktiv öyrənmə
ALPHA Kids ekran qarşısında olan 3-8 yaşlı uşaqlar üçün təhsili əyləncəli təcrübəyə çevirir. Təqdim edilən oyunlar riyaziyyat, dil, ətraf mühit haqqında şüur, yaddaş və məntiq bacarıqlarını inkişaf etdirir. Valideynlər övladlarının irəliləyişini platformada ətraflı statistika vasitəsilə izləyə bilərlər.
Dilesy (Jutupliiats) – Ağıllı texnologiyadan istifadə edərək interaktiv öyrənmə
Dilesy “Ağıllı Öyrənmə Qələmindən” istifadə edərək rəqəmsal texnologiyaları ənənəvi tədris materialları ilə birləşdirir. Bu interaktiv vasitə məktəbəqədər təhsil alan uşaqları söhbətə cəlb edir, suallar verməklə, tapşırıqlar və ya musiqi təklif etməklə öyrənmə kitablarını və oyunlarını canlandırır.
Estoniyanın EdTech inovatorları dövlət və özəl sektorlar arasında əməkdaşlıq gücünü nümayiş etdirirək, bütün dünyada məktəbəqədər təhsilini innovativ həllər vasitəsilə dəyişdirirlər.
SpeakTX - Danışıq terapiyası platforması
Speaktext, uşaq bağçaları, məktəblər və səhiyyə işçiləri üçün məqsədyönlü və müstəqil terapevtik məşqlər üçün hazırlanmış rəqəmsal bir danışma terapiyası platformasıdır. Platforma hərtərəfli məşq, eləcə də evdə əsaslı təlim ssenariləri üçün mürəkkəb seçimləri təmin edir.
KideoCall
KideoCall, qürbətçi ailələrə ana dili təlimçiləri və həmyaşıdları ilə onlayn oyun qrupları vasitəsilə məktəbəqədər uşaqların ana dili bacarıqlarını və mədəni əlaqələrini inkişaf etdirməyə kömək edir.
Triumf uşaqların psixi sağlamlığını qoruyur
Triumph Health, 7-12 yaş arası uşaqların zehni sağlamlığına yönəlmiş bir oyun platformasıdır. Uşaqlara sağlam həyat tərzini anlamağa, stresi idarə etməyə və duyğularını tənzimləməyə kömək etmək üçün hazırlanmış dəlillərə əsaslanan və fərdiləşdirilmiş öyrənmə oyunları təklif edir. Sözü gedən mükafat qazanmış Estoniya təhsil həlli uşaqların psixi rifahını dəstəkləmək istəyən həm müəllimlər, həm də valideynlər üçün dəyərli mənbədir.
Bu şirkətlər Estoniyanın təhsildə texnologiyadan istifadə öhdəliyini simvollaşdırır, eyni zamanda gənc uşaqların təhsillərində inqilab etmək məqsədi ilə dövlət və özəl qurumlar arasında əməkdaşlığı təşviq edir.
Yuxarıda qeyd olunan şirkətlər European Union Central Baltic proqramı tərəfindən yaradılan LEF Network Azerbaijan layihəsinin rəsmi tərəfdaşlığı əsasında Caspian Energy Club International tərəfindən keçirilən və Latviya, Estoniya, Finlandiya və Azərbaycan arasında yeni texnologiyaların inkişafı və təhsil sahəsində əməkdaşlıq mövzusunun müzakirəsinə həsr olunmuş B2B Education Forum-da iştirak ediblər. Həmçinin məlumatlandırmaq istərdik ki, 12-14 Mart 2024 tarixində qeyd olunan ve daha artıq şirkətlərin Azərbaycana proqram çərçivəsində yenidən səfəri baş tutacaqdır. Hansı ki, onlar üzbəüz B2B görüşlərdə, LEF B2B Forumda, həmçinin Caspian Energy Club tərəfindən həyata keçirilən biznes turlarda iştirak edəcəklərdir.
Caspian Energy Club International 2023-cü ildə Caspian Energy Club-un beynəlxalq layihələrini idarə etmək məqsədi ilə yaradılmışdır. 5 il ərzində Caspian Energy Club International dünyanın 100 ölkəsində klubun fiziki ofislərini yaratmağı planlaşdırır. Caspian Energy Club International-ın əsas funksiyalarından biri nümayəndələrin təyin olunmadığı ölkələrdə klubun fəaliyyətini idarə etmək, eləcə də bütün xarici nümayəndəliklər üçün ümumi strategiyanın formalaşdırılmasıdır.
Fuad Mədətov
Fins.az