Wall Street-in "qorxu indeksi" kimi tanınan VIX, pandemiya dövründən bəri ən yüksək səviyyəyə çataraq 65 xal olub. CNBC-nin məlumatına görə, VIX-in bu yüksəlişi 2020-ci il COVID-19 pandemiyasından bəri qeydə alınan ən yüksək göstəricidir. Bu artım, qlobal bazarlarda investorların satış dalğaları fonunda baş verib və nəticədə Amerika fond indeksləri azalmağa başlayıb. "Mükəmməl yeddi" kimi tanınan aparıcı texnologiya şirkətlərinin səhmləri də ciddi ucuzlaşıb.
Fins.az xəbər verir ki, CBOE Volatility Index (VIX), SP 500 indeksinə daxil olan şirkətlərin səhmlərinin opsionlarının bazar dəyərinə əsaslanaraq hesablanır və 30 günlük gözlənilən dəyişkənliyi ölçür. CNBC-nin məlumatına görə, VIX, son dörd ildə ilk dəfə olaraq 178,2% artaraq 65,07 xala çatıb. 2020-ci ilin mart ayında bu indeks 85,47 xal olmuşdu.
5 avqustda ABŞ fond indeksləri qlobal bazarlarda baş verən satış dalğalarının təsiri ilə azalmağa başlayıb. Dow Jones Industrial Average indeksi ticarətin başlanğıcında 2,98% azalaraq 38 552,11 xal olub. SP 500 3,7% azalaraq 5 147,69 xala, Nasdaq 100 isə 4,3% azalaraq 17 640,01 xala enib.
"Mükəmməl yeddi" şirkətlərin səhmləri də dəyər itirib. Apple səhmləri 4,5% azalıb və pre-marketdə 10,2% düşüb. Warren Buffett-in Berkshire Hathaway investisiya şirkətinin Apple-dakı payını yarıya endirməsi də bu düşüşə təsir edib. Microsoft, Amazon, Alphabet, Nvidia, Tesla və Meta (Rusiya tərəfindən ekstremist təşkilat kimi tanınır və fəaliyyəti qadağan edilib) şirkətlərinin səhmləri də müvafiq olaraq 4%, 5,75%, 3,88%, 10,94%, 8,44% və 4,77% azalıb.
Qlobal bazarlardakı bu çöküşün əsas səbəbi ABŞ-da gözləntiləri doğrultmayan iyul ayı məşğulluq hesabatının ardından resessiya qorxularıdır. CNBC-nin məlumatına görə, investorlar ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin (FES) faiz dərəcələrini azaltmağa tələsməməsi ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə edirlər. İyulun sonunda FES səkkizinci dəfə olaraq əsas faiz dərəcəsini 5,25–5,5% diapazonunda saxlayıb.
Avropada da vəziyyət gərgin olaraq qalır. Stoxx Europe 600 indeksi 5 avqustda mart 2022-ci ildən bəri ən böyük azalmayla 3,2% aşağı düşüb. Asiyada isə Yaponiya fond indeksləri 1987-ci ildəki "qara bazar ertəsi"ndən bəri ən böyük azalmaya məruz qalıb. Nikkei 225 və Topix indeksləri 12%-dən çox dəyər itirib. Bu azalmanın başlanğıcı Yaponiya Bankının faiz dərəcəsini 0-0,1%-dən 0,25%-ə qaldırmasından sonra baş verib. Bu, yapon yeninin dollarla müqayisədə möhkəmlənməsinə səbəb olub.