Finss.az - ABŞ Maliyyə Nazirliyi İrana qarşı sanksiyaları daha da sərtləşdirərək, kölgə bankçılığı vasitəsilə milyardlarla dolları yuyan 30-dan artıq şəxs və təşkilata qarşı yeni iqtisadi məhdudiyyətlər tətbiq edib.
Bu barədə qurumun yaydığı rəsmi açıqlamada məlumat verilib.
Nazirliyin məlumatına görə, bu qeyri-rəsmi maliyyə sxemləri İranın beynəlxalq sanksiyalardan yan keçməsinə, neft və neft-kimya məhsullarının satışından əldə olunan gəlirlərin ötürülməsinə və bu vəsaitlərin hərbi proqramlarla yanaşı terrorçu qruplaşmalara dəstək üçün istifadə olunmasına şərait yaradıb.
Zərrinqalam qardaşları və paralel maliyyə şəbəkəsi
Sanksiyaların mərkəzində Zərrinqalam soyadlı üç qardaş — Mənsur, Nasir və Fəzlullah — dayanır. Onlar İranda fəaliyyət göstərən mübadilə şirkətləri və BƏƏ ilə Honq Konqda qeydiyyatdan keçmiş “kağız üzərində” hüquqi şəxslər şəbəkəsi vasitəsilə qeyri-rəsmi bank əməliyyatlarını koordinasiya ediblər. Bu paralel struktur İran Müdafiə Nazirliyi, Milli Neft Şirkəti və Mərkəzi Bank kimi dövlət qurumlarının beynəlxalq maliyyə sistemində sanksiyalardan yayınaraq fəaliyyət göstərməsinə imkan yaradıb.
ABŞ-ın tətbiq etdiyi sanksiyalar çərçivəsində Zərrinqalam qardaşlarına məxsus üç əsas valyuta mübadilə şirkəti — GCM Exchange, Berelian Exchange və Zarrin Ghalam Exchange — xüsusi olaraq hədəfə alınıb. Məlumata görə, bu şirkətlər İrana məxsus dövlət qurumlarının xarici ödənişlərini həyata keçirməklə faktiki olaraq “kölgə bankı” rolunu oynayıb.
Beynəlxalq şəbəkə: Çin, Honq Konq və BƏƏ
Nazirlik qeyd edir ki, bu sxem çərçivəsində onlarla “offşor” şirkətdən istifadə olunub. Honq Konqda fəaliyyət göstərən Hero Companion, Plzcome, Kinlere və Chunling kimi şirkətlər İranın ən iri neft-kimya istehsalçısı olan Persian Gulf Petrochemical Industry Company (PGPIC) üçün milyonlarla dollar dəyərində ödənişlər həyata keçiriblər. Eyni zamanda, BƏƏ-də yerləşən Ace Petrochem FZE, Golden Pen, Wide Vision və digər şirkətlər vasitəsilə neft ticarəti adı altında pul köçürmələri gerçəkləşdirilib.
ABŞ Maliyyə Nazirliyi bu fəaliyyətlərin məqsədli şəkildə gizlədilməsi üçün saxta sənədlər və hesab-fakturalardan istifadə edildiyini bildirir.
Aktivlər bloklanır, banklara xəbərdarlıq edilir
Yeni sanksiyalar nəticəsində adıçəkilən fiziki və hüquqi şəxslərin ABŞ ərazisindəki və ya ABŞ hüquqi şəxslərinin nəzarətində olan bütün aktivləri dondurulacaq. Bundan əlavə, ABŞ bankları və beynəlxalq maliyyə qurumlarına bu şəxslərlə hər hansı maliyyə əməliyyatlarından çəkinmək tövsiyə olunub. Əks halda, onlar da ABŞ-ın ikinci dərəcəli sanksiyalarına məruz qala bilərlər.
Maliyyə naziri Skott Bessent məsələ ilə bağlı bildirib:
“İran rejimi neft gəlirlərindən istifadə edərək regionda sabitliyi pozan fəaliyyətləri və korrupsiyanı maliyyələşdirir. Biz bu sxemləri ifşa etmək və onların qarşısını almaq üçün bütün imkanlarımızdan istifadə edəcəyik.”
Sanksiya dairəsi genişlənməkdə davam edir
Sanksiyalar çərçivəsində həmçinin Zərrinqalam ailəsinin investisiya şirkəti olan Zarrin Tehran Investment Company və neft-qaz sektoru ilə əlaqəli Kimia Sadr Pasargad Company də qara siyahıya salınıb. Bu strukturlarda rəhbər vəzifələrdə çalışan ailə üzvləri də məhdudiyyətlərə məruz qalıb.
Ekspertlərin fikrincə, bu addımlar İranın qeyri-rəsmi maliyyə şəbəkəsinə ciddi zərbə vurmaqla yanaşı, beynəlxalq maliyyə sektoruna mesaj xarakteri daşıyır: ABŞ kölgə iqtisadiyyatı ilə bağlı fəaliyyətlərə qarşı sərt mövqeyini davam etdirəcək.