Meta Amazon və Microsoft kvant hesablama texnologiyası ilə bağlı xəbərdarlıq edib. Bəs kvant hesablaması yuxudurmu?

Fins.az xəbər verir ki, Meta-nın süni intellekt araşdırmalarının rəhbəri Yann LeKun kvant kompüter yuxusu ilə bağlı narahatedici açıqlamalar verib. LeKunun sözlərinə görə, kvant kompüter texnologiyası hazırda gözləntiləri doğrultmur.  

Kompüter texnologiyasında növbəti inqilab kimi təsvir edilən kvant kompüter texnologiyası gözlədiyimiz qədər yaxın olmaya bilər. Uzun illər nəzəriyyədə qalan kvant kompüteri son beş-altı ildə fiziki reallığa çevrilib. Hazırda Aİ ölkələri, ABŞ və Çin mühüm kvant texnologiyalarının inkişaf mərhələsindədir. Texnologiya dünyasında Google, Microsoft və IBM-in kvant sahəsində əhəmiyyətli investisiyaları var.

Bununla belə, Meta-dan LeCun izah etdi ki, son onillikdə aparılan kvant tədqiqatlarından sonra bu kompüterlərdə hələ də yüksək xəta marjası var. Kvant hesablamalarına rəhbərlik edən, eyni zamanda Microsoft-dan olan Matthias Troyer, may ayında əhəmiyyətli bir məqalə yazdı. Buna uyğun olaraq Troyer, kvant kompüter texnologiyasının adi kompüterlərə nisbətən üstünlük verdiyi tətbiqlərin sayının çox olmadığı tezisini irəli sürdü.

Amazon Web Service-in kvant avadanlığının rəhbəri Oskar Painter də oxşar fikirdədir. Rəssamın fikrincə, çılğın kompüter xəyalları səbəbindən faktlar nəzərə alınmır. Buna uyğun olaraq kvant kompüter texnologiyasında istifadə olunan prosessorlar kifayət qədər səviyyədə deyil. Bu mənada Painter, kvant kompüter texnologiyasının səhvlərin düzəldilməsinə diqqət yetirməli olduğu qənaətindədir. Painterin fikrincə, səhv həddi azaltmaq kvant kompüterlərinin real həyatda istifadəsi üçün çox vacibdir.

Nəzəriyyəyə görə, kvant kompüterinin xəyalı, xüsusən də müasir kompüterlərin xəta marjasının azaldılması baxımından əhəmiyyətli üstünlüklər verəcək. Normal kompüterlər yalnız 1 və 0 dəyərləri əsasında hesablamalar aparır. Bununla belə, kvant kompüter texnologiyası hesablamalara həm bir, həm də sıfırın aralıq hallarını əlavə etməklə fərqlənir.

O qədər də sadə olmasa da, iki texnologiya arasındakı əsas fərq budur. Kvant kompüterləri həm nəzəri, həm də praktik olaraq uzun illərdir texnologiya dünyasının gündəmində olub. Bu qiymətləndirmələrə əsasən, ilk uğurlu kvant kompüter texnologiyası üçün gözləmə müddəti onilliklər ola bilər.

Günel Məlikzadə
Fins.az