Litium-ion batareyaları bu gün elektrikli avtomobil texnologiyasının ən vacib hissələrindən biridir. Bununla belə, elektromobillərə artan tələbat bəzi problemlər də yaradır. Kobalt və nikel litium-ion batareyalarının mühüm komponentləri arasındadır.Lakin kobalt və nikelin nadir elementlər olması elektrik avtomobillərinin gələcəyini təhdid edir. Burada MIT tədqiqatçıları və Lamborghini gələcəyin batareya texnologiyası olan üzvi batareyalar üçün bir araya gəldi.

Fins.az xəbər verir ki, MIT tədqiqatçıları elektrik avtomobillərində litium-ion batareyaların istifadəsi səbəbindən artan kobalt və nikel ehtiyacına alternativ işləyiblər. Kobalt Li-ion batareyaları daha dayanıqlı, uzunömürlü və daha çox tutumlu edir. Bununla belə, kobaltın nadir olması ən mühüm problemlər sırasındadır. Bu problemin həlli olaraq həyatımıza daxil olan LFP və ya litium dəmir fosfat batareyaları kobalt Li-ion batareyalarının enerji sıxlığının yalnız yarısı qədərdir.

Bu mənada MİT Dinca Araşdırma Laboratoriyası altı il əvvəl üzvi əsaslı akkumulyator hazırlamaq üçün hərəkətə keçdi. Lamborghini tərəfindən dəstəklənən layihə, nəhayət, uğurlu üzvi akkumulyator hazırlamağa müvəffəq oldu.

Professor Mirça Dinca və tələbələri qismən üzvi və qismən qeyri-üzvi materiallar üzərində keçiricilik təcrübələri aparırdılar. Bu təcrübələrdən birində o, tamamilə üzvi əsaslı materialın güclü keçirici olduğunu başa düşdü. Professor Dinca bu yeni yaradılmış üzvi materialın bu xüsusiyyətə necə nail olduğunu izah etdi:

“Üzvi materialların parçalanmasının əsas yollarından biri onların akkumulyator elektrolitində əriməsi və batareyanın digər tərəfinə keçməsi və mahiyyətcə qısaqapanma yaratmasıdır. "Əgər materialı tamamilə həll olunmayan hala gətirsəniz, bu proses baş vermir, buna görə də minimal deqradasiya ilə 2000-dən çox şarj dövrünə nail ola bilərik."

Bu üzvi batareya üzvi kiçik molekul TAQ (bis-tetraaminobenzoquinone) çox qatlarından ibarətdir. TAQ katod batareyaları ənənəvi kobalt batareyaları ilə müqayisə edilə bilən enerji tutumuna malikdir. Bundan əlavə, bu batareyalar Li-ion batareyaları ilə müqayisədə daha sürətli doldurulma üstünlüyünə malikdir. Bu o deməkdir ki, TAQ üzvi batareyaları litium-ion batareyalara mühüm alternativ olacaq.

Tədqiqatçılar həmçinin üzvi akkumulyatoru stabilləşdirmək və onun akkumulyatorda yerləşən mis və alüminium cərəyan kollektorlarına bağlanmasını artırmaq üçün rezin və sellüloza doldurucu materialdan istifadə ediblər. Bu doldurma materialları batareyanın saxlama qabiliyyətinə çox təsir etmir. Bundan əlavə, batareyada yarana biləcək çatların qarşısını aldıqları üçün batareyanın ömrünü də uzadırlar.

Lamborghini, Li-ion batareyalarına yaxın enerji saxlama qabiliyyətinə malik bu batareyaları patentləşdirdi. MIT, Dinca Araşdırma Laboratoriyasında maqnezium və natrium kimi materiallarla litium-ion alternativ batareyaları inkişaf etdirməyə davam edir.

Günel Məlikzadə
Fins.az